Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Jerzy Sperka
dr hab. Bożena Czwojdrak
dr hab. Jakub Morawiec
dr Katarzyna Niemczyk
dr Tomasz Kałuski
dr Karol Nabiałek
dr Maciej Woźny
kierunki badań:
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11 , pok. 123
tel. służbowy (032) 359 – 1314
e-mail: jsper@poczta.onet.pl
– dyrektor Instytutu Historii UŚ od 2012 r.
– zastępca dyrektora IH UŚ w latach 1999-2012
– wiceprzewodniczący Stałego Komitetu Mediewistów Polskich w latach 2012-2017
– członek Komitetu Nauk Historycznych przy Wydziale I NHiS Polskiej Akademii Nauk (kadencja 2015-2018)
– członek Komisji Historycznej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach (od 2009 r.)
– członek Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przy MNiSW (kadencja 2017-2019)
Wojny Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem (1391-1396), Cieszyn 2003; wydanie II, Wodzisław Śląski 2011.
Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski (1326/1330-8 lub 18 maja 1401), Kraków 2012; wydanie II, Kraków 2016.
Dzieje gospodarcze Górnego Śląska w średniowieczu, w: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, R. Kaczmarek, D. Gawrecki, Gliwice 2011.
Kolonizacja niemiecka w historiografii polskiej, w: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, R. Kaczmarek, D. Gawrecki, Gliwice 2011.
Dzieje do początku XVI wieku, w: Tychy. Monografia historyczna, red. R. Kaczmarek, Tychy 2011.
Zarys migracji rycerstwa śląskiego na ziemie Rusi Koronnej w okresie panowania Władysława Jagiełły, „Kняжа доба. Історія і культура”, Вип. 4, Львів 2011.
Rittergeschlechter im mittelalterlichen Kleinpolen. Zum gegenwärtigen Forschungsstand, w: Studien zum Adel im mittelalterlichen Polen, red. E. Mühle, Wiesbaden 2012 („Deutsches Historisches Institut Warschau Quelen und Studien”, Bd. 25).
Beneficjenci Wielkiej wojny wśród rycerstwa polskiego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, t. 99. Studia Historica XI (Bitwa pod Grunwaldem w historii i tradycji Polski i Litwy), Kraków 2012.
Z dziejów migracji rycerstwa śląskiego na zimie Rusi Koronnej w końcu XIV i w początkach XV wieku (wstępne rozpoznanie), w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. T. Jurek, W. Bukowski, Kraków 2012.
Dwór pierwszych Jagiellonów a tajniki średniowiecznej kuchni, w: Historia naturalna jedzenia. Między antykiem a XIX wiekiem, red. B. Możejko, E. Barylewska-Szymańska, Gdańsk 2012.
Kraków w polityce Władysława Opolczyka, w: Bunt wójta Alberta. Kraków i Opole we wzajemnych związkach w XIV w., red. J. Rajman, Kraków 2013.
Theatrum politicum w badaniach Janusza Kurtyki, w: Janusz Kurtyka Rzeczypospolitej historyk i urzędnik, red. W. Bukowski, W. Frazik, Kraków 2014.
Michał Awdaniec a początki kościoła parafialnego w Buczaczu, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2014, t. 6 (10).
Panowie z Zubrzy. Z dziejów szlachty ruskiej pochodzenia śląskiego w XV wieku, „Kняжа доба. Історія і культура” 2014, t. 8.
Średniowiecze (do 1517 roku), w: Pszczyna. Monografia historyczna, red. R. Kaczmarek, J. Sperka, Pszczyna 2014.
Pszczyna i ziemia pszczyńska w strukturach Kościoła do poczatku XVI wieku, w: Pszczyna. Monografia historyczna, red. R. Kaczmarek, J. Sperka, Pszczyna 2014.
Die Entwicklung der Wirtschaft im Mittelalter, w: Geschichte Oberschlesiens. Politik, Wirschaft und Kultur von den Anfängen bis zur Gegewart, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Oldenburg 2015.
Die deutschrechtliche Siedlung. Die „polnische” Perspektive, w: Geschichte Oberschlesiens. Politik, Wirschaft und Kultur von den Anfängen bis zur Gegewart, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Oldenburg 2015.
Władysław Jagiełło’s generosity towards knighst merited in war against Teutonic Order (1409-1411), w: Dialogue of civilizations. Historical and cultural interferences, red. L. Zabolotnaia, Chişinău 2015.
Kazimierz Jagiellończyk wobec książąt i księstw górnośląskich. Zarys relacji politycznych, w: Jagiellonowie i ich świat. Dynastia królewska w drugiej połowie XV i w XVI wieku, red. B. Czwojdrak, J. Sperka, P. Węcowski, Kraków 2015.
Tragiczne losy księcia rybnickiego Wacława III (zm. 1478). Epizod z dziejów rywalizacji między Jagiellonami a Maciejem Korwinem o koronę czeską, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 2016, nr 20.
Król Władysław Jagiełło i jego otoczenie wobec husyckich Czech, w: Jan Hus: życie i dzieło w 600. rocznicę śmierci, red. A. Paner, M. Hintz, Gdańsk 2016.
Bibersteinowie na Rusi Czerwonej. Przyczynek do dziejów migracji rycerstwa śląskiego i polskiego w końcu XIV i pierwszej połowie XV w., w: Studia genealogiczne poświęcone pamięci profesora Włodzimierza Dworzaczka, Warszawa 2016.
Zamek Melsztyn, czyli w królewskiej niełasce. Jan Długosz w konflikcie o biskupstwa krakowskie (1460-1463), w: Klasztory, miasta, zamki w życiu i twórczości Jana Długosza, red. J. Rajman, D. Żurek, Kraków 2016.
– wyróżnienie w Konkursie im. Adama Heymowskiego Polskiego Towarzystaw Heraldycznego w 1999 r. (za pracę pt. Szafrańcowie. Kariera i awans w II poł. XIV i I poł XV w.) i w 2007 r. (za pracę pt. Otoczenie Władysława Opolczyka, Katowice 2006)
– wyróżnienie w Konkursie Klio przyznane przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej za książkę Szafańcowie herbu Stary Koń, Katowice 2001 (2001 r.)
– nagroda indywidualna Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za monografię „Szafrańcowie herbu Stary Koń” (2002 r.)
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 127
tel. służbowy (032) 359 – 1986
e-mail: bozena.czwojdrak@us.edu.pl
-Wicedyrektor ds. dydaktycznych IH UŚ 2012-2015
-Przewodnicząca Zespołu Studiów Słowiańskich i Wschodnioeuropejskich PAN od 2016
-Kierowniczka Zespołu Badań nad Dworami i Elitami Władzy w Polsce od 2017
Zajmuje się genealogią szlachecką i możnowładczą oraz badaniami nad dworami monarchów w Polsce późnego średniowiecza
Adiunkt w Zakładzie Historii Średniowiecznej IH UŚ. Laureatka nagrody im. S. Herbsta (1999) oraz konkursu im. A. Heymowskiego (2004). Współredaktorka czasopisma Średniowiecze Polskie i Powszechne. Zajmuje się genealogią szlachecką i możnowładczą oraz badaniami nad dworami monarchów w Polsce późnego średniowiecza. Należy do Komisji Historycznej PAN, Towarzystwa Naukowego Societas Vistulana. Jest wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego oddział w Krakowie, przewodniczącą Zespołu Studiów Słowiańskich i Wschodnioeuropejskich Komitetu Nauk Historycznych PAN (http://www.knh.pan.pl/index.php/lista-komisji-knh/komisja-studiow-sowiaskich), kierownikiem Zespołu Badań nad Dworami i Elitami Władzy przy Instytucie Historii PAN w Warszawie (https://ihpan.edu.pl/struktura/zespol-do-badan-nad-dworami-i-elitami-wladzy), a także członkiem Zespołu Badań nad Dworami i Rezydencjami (Výzkumné centrum dvory a rezidence ve středovèku http://www.hiu.cas.cz/cs/organizacni-struktura/vyzkumne-centrum-dvory-a-rezidence-ve-stredoveku.ep/) przy Instytucie Historii Akademii Nauk Republiki Czeskiej. Uczestniczy w projekcie Vivarium
Książki:
Redakcje:
Artykuły (wybór):
Dworzanin polski na dworze Jagiellonów i królów elekcyjnych. Pozycja, system wartości, wzorzec osobowy [NCN, nr 2018/29/B/HS3/00907, kierownik]
Epoka jagiellońska i jej dziedzictwo w I Rzeczypospolitej do 1975 r. – historia polityczna, dzieje ustroju i parlamentaryzmu w XIV-XVI w. [NPRH, nr 0471/NPRH5/H30/84/2017, wykonawca].
Rotunda na Górze Zamkowej w Cieszynie. Badania archeologiczno-architektoniczne 1941-2017 [wykonawca].
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 121
tel. służbowy (032) 359 – 1419
e-mail: kubmo@wp.pl
Od 2015 – Z-ca Dyrektora IH UŚ ds. kształcenia
Dzieje Skandynawii w średniowieczu, poezja skaldów, literatura średniowiecznej Skandynawii
Adiunkt w Zakładzie Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii IH UŚ. Sekretarz redakcji czasopisma „Średnowiecze Polskie i Powszechne”. Zajmuje się dziejami politycznymi oraz rozwojem piśmiennictwa w średniowiecznej Skandynawii. W sposób szczególny koncentruje się na skaldach, ich poezji oraz sagach im poświęconych. Obecnie bierze udział w pracach przygotowujących wydanie polskojęzycznych edycji wybranych sag skandynawskich (Heimskringla, Jómsvikinga saga). Współzałożyciel Forum Nordystycznego, w ramach którego organizowane są wykłady i konferencje poświęcone tematyce nordystycznej. Współorganizator konferencji nordystycznych w Wolinie (the Jómborg Conference).
Członek International Saga Society. Od 2015 roku zastępca dyrektora Instytutu Historii ds. kształcenia. Autor i współredaktor kilku ksiażek oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych (wykaz w załączniku).
Załączniki:
Jakub Morawiec – Spis publikacji 2017
Od 2017 – Projekt Edda, program upamiętnienia i popularyzacji dorobku tłumaczeniowego Apolonii Załuskiej-Stromberg, prowadzony przez Fundację Patrimonium Europae
Od 2014 – Strefa Czytania, organizacja prelekcji i warsztatów popularyzujących wiedzę o przeszłości w ramach Festiwalu Słowian i Wikingów w Wolinie
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 334
tel. służbowy (032) 359 – 1329
e-mail: katarzyna.niemczyk@us.edu.pl
Zainteresowania badawcze
-Siedmiogród w XV i XVI wieku
-Relacje Polski z Mołdawią i Wołoszczyzną w XV i XVI wieku
-Polityka południowo-wschodnia Jagiellonów przełomu XV i XVI wieku
-Relacje polityczne Mołdawii pod panowaniem Petru Raresa
Studia na kierunku historia na Uniwersytecie Śląskim (2003 – 2008) ukończyła broniąc pracę magisterską pt: ”Jan Pilecki – studium z dziejów możnowładztwa małopolskiego w Polsce późnośredniowiecznej” napisaną pod kierunkiem Prof. dr. hab. Idziego Panica. W 2008 r. podjęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Śląskim oraz rozpoczęła pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Średniowiecza IH UŚ. W czerwcu 2012 roku obroniła pracę doktorską poświęconą rodzinie Kamienieckich w XV- XVI w. Od 2015 zatrudniona na stanowisku adiunkta w Zakładzie Historii Średniowiecznej.
Książki:
artykuły:
-KAAD Berlin: sierpień- wrzesień 2017
-DAAD Stuttgart-Berlin 2019
-Stypendium Instytutu Goethego (Monachium: listopad-grudzień 2014)
-Laureatka w Konkursie im. A. Heymowskiego za pracę Kamienieccy herbu Pilawa (2017)
-Prowadziła zajęcia dydaktyczne poświęcone Mołdawii, Wołoszczyźnie i Siedmiogrodowi w średniowieczu na Ruhr-Universität w Bochum (czerwiec 2014) w ramach programu Erasmus STA
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 334
tel. służbowy (032) 359 – 1329
e-mail: tkaluski@gmail.com
-Polskie Towarzystwo Historyczne, oddział Katowice (zastępca sekretarza)
-Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe (sekretarz Komisji Nauk Historycznych)
Nauki pomocnicze historii, w szczególności sfragistyka i heraldyka. Obecnie badania dotykają tematyki związanej z funkcjonowaniem pieczęci i herbów w klasztorach cysterskich na Śląsku od średniowiecza do kasaty w 1810 r.
Studia magisterskie z historii ze specjalnością archiwistyczną w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (2004), temat pracy magisterskiej Jarosław z Bogorii jako dostojnik kościelny i polityk; studia doktoranckie na Uniwersytecie Zielonogórskim (2004-2008), doktor (2009), temat rozprawy doktorskiej: Pieczęcie cechów na ziemiach księstwa głogowskiego do końca XVIII wieku. Geneza i treści symboliczne.
Książki:
Artykuły:
Zakład Historii Średniowiecznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11 , pok. 127
tel. służbowy (032) 359 – 1986
e-mail: mayolus@wp.pl
Urodziłem się 15 kwietnia 1976 r. w Częstochowie, tam też uczęszczałem do IV Liceum Ogólnokształcącego im. H. Sienkiewicza. Od 1995 r. mieszkam w opactwie Benedyktynów w Tyńcu, gdzie złożyłem śluby wieczyste w roku 2000. W latach 1997–2002 odbyłem studia studia filozoficzno – teologiczne na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, zakończone pracą magisterską z historii Kościoła na pod kierunkiem ks. prof. J. Kracika, pt.: Działalność publiczna opatów tynieckich w XIV w. W latach 2002–2006 realizowałem studia doktoranckie na Wydziale Historycznym UJ, które zakończyłem w październiku 2006 r. obroną pracy doktorskiej pt.: Opactwo tynieckie w późnym średniowieczu; promotorem jej był prof. K. Ożóg, a recenzentami: prof. M. Derwich i dr hab. J. Kurtyka. Rok później na jej podstawie opublikowałem książkę (zob. niżej).
W trakcie studiów doktoranckich w IH UJ prowadziłem przez trzy lata konwersatorium dla studentów studiów stacjonarnych Polska w średniowieczu. Od 2007 r. jestem związany z Zakładem Historii Średniowiecza IH (WNS UŚl), gdzie prowadzę różne zajęcia z historii społeczeństwa, kultury i monastycyzmu w średniowieczu. Natomiast w opactwie tynieckim od kilku lat pracuję w wydawnictwie (jako redaktor naczelny) oraz w muzeum i archiwum opactwa (kustosz).
Zainteresowania naukowe koncentruję wokół historii i kultury oraz organizacji wspólnot benedyktyńskich w Polsce i w Europie i ich związków ze społeczeństwem w średniowieczu. Od kilku lat szczegółowo badam dzieje opactwa w Cluny pomiędzy X a XII w., a zwłaszcza teksty hagiograficzne poświęcone jego świętym opatom w kontekście odczytywania przez kluniatów swej przynależności do monastycznej tradycji i budowania własnej tożsamości.
W 2004 i 2005 odbyłem, dzięki stypendium Ministerstwa Spraw Zagranicznych Włoch i i Włoskiego Instytutu Kultury, 3 miesięczny staż na Uniwersytecie La Sapienza w Rzymie; dzięki zaproszeniu Polskiej Misji Historycznej przy Max-Planck-Institut für Geschichte, w sierpniu 2006, maju 2007 i lutym 2008 r. mogłem prowadzić kwerendy w Getyndze – w bibliotece Instytutu oraz w Stadt- und Universität bibliothek Göttingen. W lipcu 2009 i 2011 r. na zaproszenie prof. M. Mosterta gościłem w Utrecht Center for Medieval Studies (Utrecht University). Od czterech lat w badaniach kluniackich współpracuję z prof. G.M. Cantarella z Dipartamento di Paleografia e Medievistica, Universita di Bologna.
Brałem udział w grancie badawczym MNiSW nr 310000/501/GR-3159 (w latach 2010-2012), pt: Monastycyzm w dobie reformy Kościoła w XI wieku – kryzys i odnowa, jedność i różnorodność, wykonywanym przez Wydz. Hist. UW, którego kierownikiem był dr hab. K. Skwierczyński (IH UW).
Obecnie biorę udział (wspólnie z prof. UAM dr. hab. Piotrem Urbańskim) w projekcie badawczym, pt: Kultura I Rzeczpospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości realizowanym w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MNiSW – moduł badawczy 1.1., kierowanym przez prof. dr hab. Alinę Nowicką-Jeżową, realizowanym na Wydziale Badań Interdyscyplinarnych Artes Liberales UW: Tom VI. Dziedzictwo chrześcijaństwa średniowiecznego wobec wyzwań XV-XVI wieku. Kontynuacje i uwspółcześnienie. Część 1. W kręgu duchowości benedyktyńskiej. (Benedyktyni, cystersi, kartuzi, kameduli), przewidzianym na lata 2013–2016.
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 334
tel. służbowy (032) 359 – 1329
e-mail: knabialek@interia.pl
Historia średniowieczna i wczesnonowożytna Polski, a w szczególności zarząd dóbr królewskich, dzieje miast i zamków, geografia historyczna (historia osadnictwa).
1995-2000: studia na kierunku historia, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Historii; uzyskany tytuł: magister historii (2000 r.).
2006: Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny, uzyskany tytuł: doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, na podstawie rozprawy pt. „Starostwo olsztyńskie do połowy XVII wieku”, promotor: prof. dr hab. Krzysztof Ożóg.
Przebieg pracy zawodowej:
2000–2003: Muzeum Częstochowskie w Częstochowie, asystent w Dziale Historii.
2003–2007: Uniwersytet Jagielloński, Biblioteka Jagiellońska, Oddział Rękopisów, bibliotekarz.
2007–2016: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Pracownia Słownika Historyczno – Geograficznego Małopolski w Średniowieczu, adiunkt.
2016 – 2017: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Instytut Historii, asystent (w wymiarze 1/2 etatu).
Od 2017 – Uniwersytet Śląski, Instytut Historii, adiunkt
Książki.
Wydawnictwa słownikowe.
Biogramy w Polskim Słowniku Biograficznym:
Hasła w Słowniku historyczno – geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu:
Opisy katalogowe :
Artykuły:
Recenzje:
Obecnie realizowany:
„Regesty dokumentów łacińskich Kazimierza Jagiellończyka (1447-1466)” w ramach projektu finansowanego przez NPRH: „Epoka jagiellońska i jej dziedzictwo w I Rzeczypospolitej do 1795 r. – historia polityczna, dzieje ustroju i parlamentaryzmu w XIV – XVI w” (kierownik prof. dr hab. Krzysztof Mikulski) – okres trwania projektu: lata 2017-2022 wykonawca w zespole.
Granty zakończone:
„Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Jagiellońskiej” – projekt badawczy własny Nr N N108 102737, finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, realizowany w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 2009-2012 (zamknięty, rozliczony) – kierownik i wykonawca w zespole.
3. „Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu” – grant NPRH nr 11H 11 003780, realizowany w Instytucie Historii PAN w latach 2012-106 – wykonawca w zespole.
Zakład Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11
e-mail: maciej.wozny@us.edu.pl
Rycerstwo Górnego Śląska, dzieje księstwa opolskiego w okresie średniowiecza
Wykształcenie
2003-2008 Uniwersytet Śląski w Katowicach studia magisterskie (historia)
Temat pracy: Książę opolski Bolko V (ok. 1394/1400 – 1460). Biografia polityczna.
2011-2012 Uniwersytet Śląski w Katowicach studia podyplomowe (wiedza o społeczeństwie)
2008-2013 Uniwersytet Śląski w Katowicach studia doktoranckie
Temat pracy: Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku
2013-2014 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach studia podyplomowe (rachunkowość ekonomiczna)
Zatrudnienie (wybór)
01.09.2010-31.08.2012 Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego w Zabrzu
03.01.2011-22.06.2011 Gimnazjum nr 25 w Zabrzu
01.09.2011-31.08.2012 Gimnazjum nr 16 im. Bohaterów Monte Cassino w Zabrzu
15.10.2018-nadal Uniwersytet Śląski w Katowicach