W wyniku przekształceń struktury UŚ od 2020 roku pracownicy badawczo-dydaktyczni utworzyli w ramach naszego Instytutu 9 zespołów badawczych i 2 projekty badań indywidualnych. Szczegółową strukturę zawiera załącznik do niniejszej informacji.
W konsekwencji wejścia w życie reformy szkolnictwa wyższego w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach od 12 X 2019 likwidacji uległy struktury istniejące dotąd wewnątrz Instytutu Historii. W miejsce zakładów wprowadzone zostały zespoły badawcze, zorganizowane jednak na odmiennych zasadach. Informacje na temat zakładów pozostawione na stronie zostają dla zapewnienia zainteresowanym pełniejszej informacji na temat dotychczasowej aktywności naukowo-dydaktycznej pracowników Instytutu.
Bartnik Agnieszka – dr (badania z zakresu historii starożytnej)
Barwicka-Makula Aleksandra – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Boroń Piotr – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii starożytnej – pradziejów ziem polskich)
Czwojdrak Bożena – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Duda Paweł – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Fertacz Sylwester – dr hab. (badania z zakresu historii najnowszej)
Fic Maciej – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej i dydaktyki historii i wiedzy o społeczeństwie)
Gojniczek Wacław – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii nowożytnej i archiwistyki)
Gregorowicz Dorota – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Grudniewski Jakub – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w. i archiwistyki)
Gruszczyk Marcela – dr (badania z zakresu historii najnowszej)
Hojka Zbigniew – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Januszewska-Jurkiewicz Joanna – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Kaczanowicz Wiesław – prof. dr hab. (badania z zakresu historii starożytnej)
Kaczmarek Ryszard – prof. dr hab. (badania z zakresu historii najnowszej)
Kalinowska-Wójcik Barbara – dr (badania z zakresu historii najnowszej) – urlop w roku akademickim 2019/2020
Kałuski Tomasz – dr (badania z zakresu historii nowożytnej i nauk pomocniczych historii)
Kluczek Agata A. – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii starożytnej)
Kowalewski Piotr – dr (badania z zakresu metodologii i historiografii)
Krzyżanowski Lech – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Madziar Dawid – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w.)
Malczewska-Pawelec Dorota – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w., metodologii i historiografii)
Mercik Joanna – dr (badania z zakresu historii najnowszej i dydaktyki historii)
Mękarski Artur – dr (badania z zakresu metodologii i historiografii)
Miroszewski Kazimierz – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Morawiec Jakub – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Nabiałek Karol – dr (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Nawrot Dariusz – prof. dr hab. (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w.)
Niemczyk Katarzyna – dr (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Nowak Krzysztof – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Pawelec Tomasz – prof. dr hab. (badania z zakresu metodologii i historiografii)
Pietrzyk Iwona – dr (badania z zakresu historii średniowiecznej i nauk pomocniczych historii)
Rogosz Norbert – dr hab. (badania z zakresu historii starożytnej)
Rolnik Dariusz – dr hab. (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Rychel-Mantur Dominika – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w.)
Skowron Ryszard – prof. dr hab. (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Skrzypek Miłosz – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Skrzypietz Aleksandra – dr hab. (badania z zakresu historii nowożytnej XVI-XVIII w.)
Sokulski Mateusz – dr (badania z zakresu historii najnowszej)
Sperka Jerzy – prof. dr hab. (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Szpak Jacek – dr (badania z zakresu historii nowożytnej XIX w.)
Tomasiewicz Jarosław – dr hab. prof. UŚ (badania z zakresu historii najnowszej)
Węcki Mirosław – dr (badania z zakresu historii najnowszej i archiwistyki)
Wilczok Katarzyna – dr (badania z zakresu historii najnowszej)
Woźny Maciej – dr (badania z zakresu historii średniowiecznej)
Dyrektor Instytutu Historii – prof. dr hab. Jerzy Sperka
Zastępca dyrektora IH – dr hab. Dariusz Rolnik
Dyrektor kierunków prowadzonych przez IH – dr hab. prof. UŚ Maciej Fic
Zastępca dyrektora kierunków – dr hab. prof. UŚ Jakub Morawiec
Kierownik Biura Ewaluacji i Obsługi IH – mgr Lidia Żalińska
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Tomasz Pawelec
dr hab. Maciej Fic (w roku akademickim 2018/2019 p.o. kierownika)
dr Joanna Mercik
dr Iwona Pietrzyk
dr Artur Mękarski
dr Piotr Kowalewski
Zakład powstał w wyniku przekształceń struktury Instytutu w roku akademickim 2017/2018, do roku 2014/2015 istniał jako Zakład Metodologii i Dydaktyki Historii, w latach 2015-2017 jako Zakład Metodologii, Dydaktyki i Nauk Pomocniczych Historii.
Główne kierunki badań: badania z zakresu psychohistorii, związków między historiografią i psychologią, refleksji metodologicznej w zakresie historii, badania nad problematyką pamięci historycznej, badania nad historią Górnego Śląska oraz pogranicza polsko-czeskiego i polsko-niemieckiego, badania z zakresu dydaktyki historii i wiedzy o społeczeństwie, badania nad biografistyką (zwłaszcza postaci związanych z Górnym Śląskiem), badania nad historią nauki, oświaty i kultury.
Zakład Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11 , pok. 126
tel. służbowy (032) 359 – 1769
e-mail: tomasz.pawelec@us.edu.pl
Psychohistoria i związki historiografii z psychologią, historia historiografii polskiej i światowej w XIX oraz XX wieku, dzieje polskiej refleksji metodologicznej w dziedzinie historii, problematyka pamięci historycznej w Polsce.
Ur. 1964 w Lublinie.
1983-1987 indywidualne studia historyczne, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Tytuł pracy magisterskiej: Wyjaśnianie w koncepcjach teoretycznych i praktyce badawczej Marcelego Handelsmana (promotor – prof. dr hab. Jan Pomorski).
doktorat: 1993 r., Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, na podstawie rozprawy Myśl metodologiczna Marcelego Handelsmana (promotor – prof. dr hab. Jan Pomorski).
habilitacja: 2004 r. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, na podstawie rozprawy Dzieje i nieświadomość. Założenia teoretyczne i praktyka badawcza psychohistorii.
1987 -1994 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (asystent, następnie adiunkt)
Od 1994 r. Uniwersytet Śląski w Katowicach (adiunkt)
Udział w wiosenno-letnich kursach Inter-University Center of Postgraduatee Studies, Dubrovnik, Jugosławia, 1987 i 1988 r. (kursy z cyklu „Social Stratification and Mobility”).
Stypendysta Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta (visiting researcher, Brandeis University, Waltham Massahusetts, rok akad. 1995/96).
Udział w szkole letniej Central European University, Budapeszt, Węgry, 1999 (kurs „State of the Art in Historical Studies”).
Od 2000 r. członek Komisji Metodologii Historii i Dziejów Historiografii Komitetu Nauk Historycznych PAN.
Fellow fundacji Civic Education Project, rok akad. 2000/01 i 2001/02.
Nagroda Indywidualna Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za rozprawę habilitacyjną, 2005.
Od 2007 r. współredaktor międzynarodowego półrocznika „INTERSTITIO. East European Review of Historical Anthropology”.
Od 2009 r. członek Kolegium Redakcyjnego rocznika „Historyka”
Zakład Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 121
tel. służbowy (032) 359 19 86
e-mail: maciej.fic@us.edu.pl
Informacje dodatkowe:
W latach 2008-2016 zastępca dyrektora Instytutu ds. dydaktycznych. Od 2016 do 1919 p.o. zastępcy dyrektora IH ds. dydaktycznych oraz pełnomocnik dziekana WNS ds. kontaktów ze szkołami. Od 2019 dyrektor kierunków przy IH.
Zainteresowania badawcze:
Historia społeczno-polityczna Polski XX wieku; problematyka kształcenia historycznego i obywatelskiego; biografistyka oraz historia kultury, nauki i oświaty (zwłaszcza Górnego Śląska).
Sylwetka:
Urodzony w Zabrzu. Mieszkaniec Mysłowic.
Wykształcenie:
2015 – habilitacja na podstawie dorobku oraz książki Między nauką a propagandą. Śląski Instytut Naukowy im. Jacka Koraszewskiego w Katowicach (1957-1992) [Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego].
2003 – doktorat z nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie rozprawy Wilhelm Szewczyk – śląski polityk i działacz społeczny [Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, promotor – prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek].
2003 – absolwent podyplomowych studiów Edukacji Obywatelskiej i Wychowania do Życia w Rodzinie [Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego].
1997 – magisterium z historii na podstawie pracy Stosunki demograficzne miasta Zabrza w latach 1945-1950 [Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego, promotor – prof. dr hab. Franciszek Serafin].
Doświadczenie zawodowe:
Był nauczycielem historii i wiedzy o społeczeństwie w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Gen. Stanisława Maczka w Katowicach (1997-2005), Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Zabrzu (2004-2007) i III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Katowicach (2005-2008). W 1999 roku rozpoczął pracę w Instytucie Historii [IH] Uniwersytetu Śląskiego: najpierw jako asystent i stypendysta IH (1999-2003), następnie jako adiunkt (od 2003 roku). W latach 2004-2013 pełnił obowiązki opiekuna studenckich praktyk pedagogicznych z ramienia IH UŚ (od 2004 do 2009 roku na Wydziale Nauk Społecznych, od 2009 do 2013 roku w Ośrodku Dydaktycznym w Rybniku). W ratach 2006-2007 wypełniał obowiązki sekretarza Komisji Rektorskiej ds. Opracowania Historii UŚ. Był kierownikiem studiów podyplomowych (w latach 2007-2008 Podyplomowych Studiów dla nauczycieli w zakresie ICT, języków obcych oraz wiedzy o społeczeństwie, w latach 2011-2013 Podyplomowych Studiów dla nauczycieli w zakresie ICT, języka obcego oraz historii i społeczeństwa-dziedzictwa epok). Od 2008 roku rzeczoznawca podręcznikowy przy MEN (z zakresu historii), w latach 2008-2016 był zastępcą dyrektora Instytutu Historii UŚ do spraw dydaktycznych. W latach 2016-2018 przewodniczący Komitetu Okręgowego Olimpiady Historycznej Gimnazjalistów (na województwo śląskie). Od 2019 roku przewodniczący Olimpiady Historycznej Juniorów (dla szkół podstawowych). Od 2017 roku ekspert Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego z zakresu historii. Od 2018 roku prezes Górnośląskiego Towarzystwa Historycznego. Od 2019 członek Rady Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach.
Podczas realizacji projektów badawczych lub edukacyjnych współpracował bądź współpracuje z wieloma podmiotami, m.in.: Ars Cameralis Silesiae Superioris; Archiwum Państwowym w Katowicach; radzionkowskim Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku; Domem Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach; Górnośląskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk im. Walentego Rozdzieńskiego w Katowicach; Instytutem Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach; katowickim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej; Kuratorium Oświaty w Katowicach; Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach; Muzeum Śląska Opolskiego; Muzeum Śląskim w Katowicach; Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w Warszawie; Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Tychach; Okręgową Komisją Egzaminacyjną w Jaworznie; Stowarzyszeniem Przyjaciół Uniwersytetu Śląskiego oraz Teatrem Rozrywki w Chorzowie.
Bierze udział w pracach komisji dydaktycznej przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Historycznego w Warszawie, należy do komisji historycznej katowickiego oddziału Polskiej Akademii Nauk. Publikował m.in. na łamach „Rocznika Lubuskiego”, „Studia Historica Gedanensia”, „Szkiców Archiwalno-Historycznych”, „Wieków Starych i Nowych”, półrocznika „CzasyPismo”, kwartalników „Fabryka Silesia” i „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, dwumiesięcznika „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie”, miesięcznika „Śląsk”, „Tygodnika Powszechnego” oraz dzienników „Gazeta Wyborcza” i „Dziennik Zachodni – Polska. The Times”. Za działalność naukową został nagrodzony m.in. w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego (organizowanym przez Fundację Stefana Batorego oraz Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk w Warszawie).
Według stanu na koniec 2019 roku autor i współautor dziesięciu monografii (zwartych prac naukowych); ośmiu publikacji zwartych o charakterze dydaktycznym (m.in. podręcznika, programu kształcenia, zbiorów zadań); redaktor szesnastu prac zwartych i czasopism naukowych (m.in. jako zastępca redaktora naczelnego „Śląskiego Almanachu Powstańczego” oraz „Wieków Starych i Nowych”); autor ponad stu artykułów w czasopismach, pracach i zeszytach naukowych oraz rozdziałów w pracach zwartych. Autor recenzji wydawniczych ponad dwudziestu pozycji zwartych (w tym podręczników szkolnych) oraz tekstów zamieszczanych na łamach czasopism (m.in. „Górnika Polskiego” „Historyki”, „Przeglądu Zachodniego”, „Rocznika Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Historia”, Rocznika Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, „Rocznika Toszeckiego”, „Rocznika Ziem Zachodnich”, „Szkiców Archiwalno-Historycznych”, „Textus et Studia”, „Wiadomości Historycznych z Wiedzą o Społeczeństwie” oraz „Zeszytów Chorzowskich”).
Okładki wybranych prac zwartych (do trzech autorów)
Okładki wybranych prac o charakterze dydaktycznym
Okładki wybranych prac pod redakcją
Autorstwo i współautorstwo prac zwartych:
Autorstwo i współautorstwo publikacji zwartych o charakterze dydaktycznym:
Redakcja prac i czasopism naukowych:
Publikacje w czasopismach, pracach i zeszytach naukowych:
Rozdziały w pracach zwartych:
Artykuły w pracach pod redakcją:
Recenzje wydawnicze:
Zakład Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 125
tel. służbowy (032) 359-1137
e-mail: artur.mekarski@us.edu.pl
Zainteresowania naukowe skupiają się wokół historii historiografii polskiej (historiografia Polski Ludowej i historiografia emigracyjna) oraz historii idei (angielska szkoła historii idei).
Studia historyczne na Uniwersytecie Łódzkim.
1999 – magister historii (praca magisterska „Środowisko Tek Historycznych” przygotowana na seminarium prof. Andrzeja Feliksa Grabskiego)
2008 – doktor historii (rozprawa doktorska: Polskie dziejopisarstwo na uchodźstwie wobec przemian w historiografii krajowej po 1945, przygotowana pod kierunkiem prof. Rafała Stobieckiego)
Przez 12 lat związany z Piotrkowską filią Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Jest również tłumaczem języka angielskiego specjalizującym się w tłumaczeniu humanistycznych tekstów naukowych na język angielski. Współpracował między innymi z Instytutem Historii PAN w Warszawie, przekładając na angielski artykuły naukowe publikowane w czasopismach ukazujących się pod egidą IH PAN – „Kwartalnik Historyczny”, „Acta Poloniae Historica”, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”. W latach 2016-2017 pracował jako tłumacz w Ośrodku Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego w Warszawie.
Na Uniwersytecie Śląskim pracuje od 2018
Najważniejsze publikacje:
Monografia:
1. Między historiografią a polityką. Historiografia Polski Ludowej w opiniach i komentarzach historyków i publicystów emigracyjnych 1945-1989, Warszawa 2011.
Artykuły:
Najważniejsze tłumaczenia:
Zakład Metodologii, Dydatkyki i Kultury Historycznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11 , pok. 125
tel. służbowy (032) 359 – 1329
e-mail: joanna.mercik@us.edu.pl
Historia społeczno-polityczna Polski XX wieku, laicyzacja i ateizacja dzieci i młodzieży w PRL, aktywne metody kształcenia historycznego, propaganda i PR w czasie wojny,
2012– doktorat z nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie rozprawy Szkolnictwo średnie ogólnokształcące w woj. katowickim w latach 1950 – 1975. [Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, promotor – prof. UŚ dr hab. Anna Glimos-Nadgórska].
2008 – licencjat z socjologii reklamy i komunikacji społecznej na podstawie pracy Okres IV RP na okładkach polskich tygodników opinii. [Instytut Socjologii Uniwersytetu Śląskiego, promotor dr Jolanta Klimczak-Ziółek)
2007– magisterium z historii na podstawie pracy Rachunki podejmowania poselstwa króla hiszpańskiego Filipa III w 1601 roku.[Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego, promotor – prof. dr hab. Ryszard Skowron]. Otrzymanie tytułu Absolwenta Roku 2007.
W 2009 roku rozpoczęła pracę w Instytucie Historii [IH] Uniwersytetu Śląskiego: najpierw jako asystentka i stypendystka IH (2009-2012), następnie od 2012 roku jako adiunkt. W latach 2013-2018 przebywała na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, od 2019 roku wróciła do pracy na stanowisko starszego wykładowcy.
Była nauczycielką historii i wychowawcą wspierającym w Gimnazjum nr 16 im. M. Konopnickiej w Sosnowcu (2007-2009), a także współpracowała z Okręgową Komisją Egzaminacyjną Jaworznie w zakresie obserwacji przebiegu egzaminów maturalnych.
Zakład Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11, pok. 125
tel. służbowy (032) 359 – 1137
e-mail: iwona.pietrzyk@interia.pl
Funkcja sekretarza w czasopiśmie naukowym wydawanym przez Instytut Historii UŚ „Średniowiecze Polskie i Powszechne”
Nauki pomocnicze historii, dyplomatyka, paleografia, sfragistyka, epigrafika.
1999 – magister historii Uniwersytet Śląski w Katowicach, temat pracy: Kancelaria i dokument książąt opolskich Bolesława II i Bolesława III (1313-1382), wyróżnienie na konkursie im. S. Herbsta za pracę magisterską.
2003 – dr n. hum. Uniwersytet Śląski w Katowicach, temat pracy: Kancelaria i dokument Przemyślidów opawskich w XIV i początkach XV wieku, Nagroda Rektora UŚ za pracę doktorską.
Kancelaria i dokument Przemyślidów opawskich w XIV i początkach XV wieku, Katowice 2008, ss. 194. ISSN 0208-6336. ISBN 978-83-226-1700-7.
– Grant KBN „Klęski elementarne na ziemiach polskich” ( 0168 / H01/ 2005/29)