Zakład Historii Starożytnej
Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
40-007 Katowice, Bankowa 11 , pok. 133

tel. służbowy (032) 359 – 1461

e-mail: norbert.rogosz@us.edu.pl

Zainteresowania badawcze

Dr hab. Norbert Rogosz swoje zainteresowania i badania naukowe koncentruje na epoce kryzysu i upadku Republiki w starożytnym Rzymie, czyli na ostatnich stu latach jej istnienia. Szczególnie na rozwijających się wówczas w rzymskim państwie konfliktach wewnętrznych politycznej, społecznej, i militarnej natury. Ponadto na kwestiach religijnych oraz relacjach Rzymian z sąsiadami. W dotychczasowych badaniach uwagę poświęcił zwłaszcza takim kwestiom jak: rywalizacja optymatów i popularów, rola i znaczenie trybunatu ludowego, senatu oraz najważniejszych grup społecznych w Republice, przemiany polityczne w Rzymie latach pięćdziesiątych, wojny domowe, wzrost znaczenia Cezara w państwie w latach czterdziestych, idy marcowe 44 r., walki wewnętrzne po zamordowaniu go, itp. Temat rozprawy doktorskiej: „Polityczna rola trybunatu ludowego w Rzymie w schyłkowym okresie Republiki Rzymskiej (78 – 70 p.n.e.)”. Temat rozprawy habilitacyjnej: „Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59 – 55”.

Sylwetka

Dr hab. Norbert Rogosz jest pracownikiem Zakładu Historii Starożytnej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Na tej uczelni w 1979 r. ukończył też studia historyczne. Zostały one uwieńczone obroną pracy magisterskiej pt.: ”Wojna domowa lat 49 – 48 w ujęciu propagandy cezariańskiej, w oczach Cycerona i w naświetleniu nauki współczesnej”, napisanej pod kierunkiem doc. dr hab. A. Kunisza, uzyskaniem wyniku bardzo dobrego oraz dyplomu z wyróżnieniem. Dnia 17 października tego roku podjął pracę w Zakładzie Historii Starożytnej i Średniowiecznej jako asystent stażysta. Po zakończeniu stażu, 1 października 1980 r. został w nim zaangażowany na stanowisku asystenta. Równocześnie rozwijał i kontynuował badania naukowe realizowane pod opieką doc. dr hab. A. Kunisza, uczestnicząc w prowadzonym przez niego seminarium doktorskim. W latach 1981/1982 przebywał na stażu naukowo – dydaktycznym na Uniwersytecie Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie. Pracę doktorską pt.: ”Polityczna rola trybunatu ludowego w schyłkowym okresie Republiki Rzymskiej (78 – 70 p.n.e.)”, napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. A. Kunisza, obronił 31 maja 1988 r. na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Od 1 października tego roku kontynuował pracę na stanowisku adiunkta. Po opublikowaniu pracy doktorskiej w 1992 r. skoncentrował badania naukowe na roli senatu w Republice Rzymskiej. Realizował je także podczas kilkumiesięcznego pobytu w Rzymie w 2001 r. w ramach stypendium przyznanego mu przez Fundację Lanckorońskich. Uwieńczył je zaś w następnych latach napisaniem pracy habilitacyjnej pt.: ”Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59 – 55”, opublikowanej przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w 2004 r. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał po kolokwium habilitacyjnym, które odbyło się na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 15 lutego 2005 r. Obecnie nadal pracuje w Zakładzie Historii Starożytnej. Kontynuuje także pogłębianie interesującej go problematyki badawczej, czego wyrazem był m.in. ponowny pobyt w Rzymie w ramach stypendium Fundacji Lanckorońskich w 2008 r.

Wykłady

Kursowy na Wydziale Nauk Społecznych UŚ w Katowicach dla studentów specjalizacji administracyjno-samorządowej, monograficzne na Wydziale Nauk Społecznych UŚ w Katowicach dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (zaocznych)

Seminarium

Licencjackie na studiach stacjonarnych.

Publikacje

1) Norbert Rogosz,   Geneza wojny domowej lat 49 – 48 p.n.e. a jej ujęcie w relacji Aulusa
Hircjusza, (w:) Historia i Współczesność, t. 6: ”Z zagadnień historiografii od czasów antyku do XVI wieku”, red.: A. Kunisz, Katowice 1982, s. 7 – 30.
2) Norbert Rogosz, Lex Tribunicia de Caesare absente consule creando (52 r. p.n.e.), Przegląd Historyczny, 76, 1985, s. 1 – 13.
3) Norbert Rogosz, Senat a konflikt Pompejusza z Cezarem. Wniosek konsula Marcellusa z 51 roku p.n.e. w sprawie odwołania Cezara z prowincji, (w:) Antiquitas, t. 13, red.: E. Konik, Wrocław 1987, s. 201 – 233.
4) Norbert Rogosz, Kwestia restytucji znaczenia trybunatu ludowego w programie politycznym Marka Emiliusza Lepidusa (78 – 77 r. p.n.e.), (w:) Studia z dziejów starożytnego Rzymu, red.: A. Kunisz, Katowice 1988, s. 7 – 38.
5)  Norbert Rogosz, W sprawie orientacji i działalności politycznej M. Terpoliusza – trybuna ludowego z 77 r. p.n.e., Meander, 45, 1990, z. 4 – 6, s. 197 – 211.
6)  Norbert Rogosz, W sprawie datowania senackiej debaty nad wyznaczeniem następcy G. Juliusza Cezara w prowincjach galijskich, (w:) Antiquitas, t. 16, red.: e. Konik, Wrocław 1992, s.123 – 139.
7)  Norbert Rogosz, Polityczna rola trybunatu ludowego w Rzymie w latach restauracji sullańskiej (78 – 70 p.n.e.), Katowice 1992.
8)  Norbert Rogosz, Trybunat M. Lolliusza Palikanusa (71 r. p.n.e.), (w:) Rzym antyczny. Polityka i pieniądz, red.: A. Kunisz, Katowice 1993, s. 7 – 35.
9)  Norbert Rogosz, Stanowisko senatu wobec konfliktu Pompejusza z Cezarem (1 marca – 1 grudnia 50 r. p.n.e.), (w:) Terra, mare et homines. Volumen in memoria Thaddei Łoposzko, AUMCS, Sect. F, vol. 49, Lublin 1994, s. 53 – 69.
10) Norbert Rogosz, Debata senatu nad wyznaczeniem Cezarowi następcy w prowincjach galijskich (1 marca 50 r. p.n.e.), (w:)  W 2500 – lecie powstania Republiki Rzymskiej, red.: A. Kunisz, Katowice 1995, s. 65 – 96.
11) Norbert Rogosz,  Polityczno – wywiadowcze podłoże sukcesów Cezara podczas kampanii italskiej (styczeń – marzec 49 r. p.n.e.), (w:) Pod znakami Aresa i Marsa, red.: E. Dąbrowa, Kraków 1995, s.69 – 80.
12) Norbert Rogosz, Prowincje wschodnie jako zaplecze wojenne Pompejusza i republikanów w ich walce z cezarianami w latach 49 – 42 p.n.e., (w:) Antiquitas t. 21:” Kryzysy państwa rzymskiego: Republika i Cesarstwo”, red.: T. Kotula, A. Ładomirski, Wrocław 1995, s. 19 – 35.
13) Norbert Rogosz, Polityczno – strategiczne aspekty działań morskich w pierwszym okresie drugiej wojny domowej (marzec – wrzesień 49 r. p.n.e.), (w:) Morze w kulturze starożytnych Greków i Rzymian, red.: J. Rostropowicz, Opole 1995, s. 247 – 259.
14) Norbert Rogosz, Stanowisko senatu wobec rywalizacji Pompejusza z Cezarem (1 XII 50 r. – 11  I  49 r. p.n.e.), (w:) Rzym antyczny. Polityka i pieniądz, II, red.: A. Kunisz, Katowice 1997, s. 9 – 37.
15) Norbert Rogosz, Gospodarka i pieniądz w starożytności, „Eos”, 82, 1994, 358 – 359 (sprawozdanie z sesji naukowej zorganizowanej w dniach 11 – 13 września 1995 r. w Katowicach przez Komisję Historii Starożytnej Zarządu Głównego PTH i pracowników Zakładu Historii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego).
16) Norbert Rogosz, D. Słapek, Gladiatorzy i polityka. Igrzyska w okresie późnej Republiki Rzymskiej, Wrocław 1995, „Eos” 83, 1995, s. 190 – 193.
17) Norbert Rogosz, Już w starożytnym Rzymie…, „Wiedza i Życie” 1997, nr 1, s. 81, (omówienie pracy: D. Słapek, Gladiatorzy i polityka. Igrzyska w okresie późnej Republiki Rzymskiej, Wrocław 1995).
18)  Norbert Rogosz, Funkcjonowanie senatu w Republice Rzymskiej w 51 r. p.n.e., (w:) Res Historica, z. 5: „Graecorum et Romanorum memoria”, red.: L. Morawiecki, Lublin 1998, s. 133 – 152.
19)  Norbert Rogosz, Bellum Gallicum VIII, 52, 4 – 5 (Wiarygodność przekazu i datacja wydarzeń), (w:) Rzym antyczny. Polityka i pieniądz, III, red.: W. Kaczanowicz, Katowice 1999, s.41 – 59.
20)  Norbert Rogosz, St. Ducin, Sztuka nawigacji w starożytnej Grecji i w Rzymie, Lublin 1997, „Eos”, 85, 1998, s. 315 -319.
21)  Norbert Rogosz, Rzymskie grupy społeczne a przemiany polityczne na przełomie lat sześćdziesiątych i pięćdziesiątych I wieku przed Chrystusem, (w:) Electrum, vol. 4, red.: E. Dąbrowa, Kraków 2000, s. 59 – 72.
22)  Norbert Rogosz, Debata senatu z 1 grudnia 50 r. przed narodzeniem Chrystusa w świetle konfliktu Pompejusza z Cezarem, (w:)  Wieki Stare i Nowe, t. 2, red.: I. Panic, M.W. Wanatowicz, Katowice 2001, s. 19 – 42.
23)  Norbert Rogosz, Debata senatu z 1 grudnia 50 r. p.n.e. w świetle konfliktu Pompejusza z Cezarem, (w:) Studia  Thorunensio – Classica, Tradycje antyczne w Polsce Północnej. Acta Societatis Philologae Polonorum, vol. 4, ed.: Georgio Axer, Warszawa 2002, s. 213 – 237.
24)  Norbert Rogosz, Pozycja senatu w Republice Rzymskiej w kwietniu 56 r. przed Chr., (w:) Studia z dziejów antyku. Pamięci Profesora Andrzeja Kunisza, red.: W. Kaczanowicz, Katowice 2004, s. 91 – 120.
25) Norbert Rogosz, Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59 – 55, Katowice 2004.
26) Norbert Rogosz, Podłoże, charakter i rola propagandy Cezara w jego walce z optymatami w początkowym okresie 59 roku, (w:) Ideologia i propaganda w starożytności. Materiały konferencji PTH, Rzeszów 12 – 14 września 2000, red.: L. Morawiecki, P. Berdowski, Rzeszów 2004, s. 231 – 249.
27) Norbert Rogosz, Rola monet w propagowaniu politycznych i militarnych sukcesów G. Juliusza Cezara w latach 49 – 44 przed Chrystusem, Magazyn Numizmatyczny, nr 32, 2004, s. 5 – 15.
28) Norbert Rogosz, W sprawie intercesji G. Skryboniusza Kuriona z 1 marca 50 r. przed Chrystusem przeciwko wyznaczeniu następcy G. Juliusza Cezara w prowincjach galijskich, (w:) Wieki Stare i Nowe, t. 4, red.: I. Panic, M.W. Wanatowicz, Katowice 2005, s. 9 – 36.
29) Norbert Rogosz, Wykorzystanie monet do eksponowania urzędów sprawowanych przez G. Juliusza Cezara w latach 49 – 44, Magazyn Numizmatyczny, nr 33, 2005, s. 39 – 61.
30) Norbert Rogosz, Pierwsze próby wykorzystania prawa do zwalcznia triumwirów (lata 59 – 58), (w:) Salus rei publice suprema lex. Ochrona interesów państwa w prawie karnym starożytnej Grecji i Rzymu, red.: A. Dębiński, H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 2007, s. 221 – 247.
31)Norbert Rogosz, Pozaitalscy sojusznicy G. Juliusza Cezara w czasie jego zmagań z Gn. Pompejuszem i obrońcami Republiki w latach 49 – 48 przed Chrystusem, (w:) Antiquitas, t. 29: „Grecy , Rzymianie i ich sąsiedzi”, red.: K. Nawotka, M. Pawlak, Wrocław 2007, s. 415 – 441.
32) Norbert Rogosz, Charakter przemian politycznych w Republice Rzymskiej w latach 60 -59 przed Chrystusem, (w:) Wieki Stare i Nowe, t.5, red.: I. Panic, M.W. Wanatowicz, Katowice 2007, s. 9 – 38.
33) Norbert Rogosz, An Assessment of the Political Role of the Senate in the Roman Republic in the Years 59 – 55, (in:) Rzym antyczny. Polityka i pieniądz (The Ancient Rome. Politics and Money), IV, red.: W. Kaczanowicz, Katowice 2008, s. 25 – 54.
34) Norbert Rogosz,  Wybory pontifeksa maksimusa w 63 r. przed Chrystusem, Magazyn Numizmatyczny, nr 35, 2007, s. 5 – 33.
35)  Norbert Rogosz, Senat a Idy Marcowe 44 r. przed Chr. Geneza zamachu na G. Juliusza Cezara, (w:)  Idy marcowe 2050 lat później, red. L. Mrozewicz, Poznań 2008, s. 21 – 38.
36)   Norbert Rogosz, The Secrecy Matter of the M. Iunius Brutus’s and C. Cassis’s Conspiracy,(w:) Hortus historiae. Księga pamiątkowa ku czci profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin, red.: E. Dąbrowa, M.Dzielska, M. Salamon, S. Sprawski, Kraków 2010, s. 295 – 303.
37) Norbert Rogosz, Udział i rola cezarian w zamachu na G. Juliusza Cezara (15 marca 44 roku), (w:) Wieki Stare i Nowe, t.1(6), red.: I. Panic, M.W. Wanatowicz, Katowice 2009, s. 39 – 56.
38) Norbert Rogosz, The Participation and Role of the Caesarians in the Attempt on C. Iulius Caesar’s Life, (in:) Res Historica, t. 29: ”Terra, mare et homines II”, red.: H. Kowalski, P. Madejski, Lublin 2010, s. 143 – 158.
39) Norbert Rogosz, Społeczne i religijne aspekty walk politycznych w Rzymie w 59 r. przed Chrystusem, (w:) Społeczeństwo i religia w świecie antycznym, Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej (Toruń, 20 – 22 września 2007 r.), red.: Sz. Olszaniec, P. Wojciechowski, Toruń 2010, s. 173 – 191.
40) Norbert Rogosz, Zbytek i bogactwo jako narzędzia w walkach politycznych w Rzymie w 50 r. p.n.e., (w:) Zbytek i ubóstwo w starożytności i średniowieczu, red.: L. Kostuch, K. Ryszewska, Kielce 2010, s.141 – 148.
41) Norbert Rogosz, Trzeci konsulat Gn. Pompejusza a ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w starożytnym Rzymie (52 r. przed Chrystusem), (w:) Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, red.: K. Amielańczyk, A. Dębiński,, D. Słapek, Lublin 2010, s.211 – 217.
42) Norbert Rogosz, Racja stanu, praworządność i sprawy prywatne w działalności Gn. Pompejusza w 52 r. p.n.e., (w:) Studia Prawnoustrojowe 12: „Studia z historii i prawa starożytnego Rzymu (Studi sulla storia e sul diritto dell’antica Roma), red.: A.R. Jurewicz, A. Świętoń, Olsztyn 2010, s. 189 – 201 (publikacja 2011).
43) Norbert Rogosz, The Character and Scope of Cn. Pompeius’s Power during the Third Consulate in Year 52 BC, (in:) Studia Lesco Mrozewicz ab amicis et discipulis dedicata, ed.: Sebastianus Ruciński, Catharina Balbuza, Christophorus Królczyk, Poznań 2011, s. 333 – 343.
44) Norbert Rogosz, Kwestia tajności sprzysiężenia M. Juniusza Brutusa i G. Kasjusza Longinusa, (w:) Wieki Stare i Nowe, t. 3(8), red.: S. Fertacz, M.W. Wanatowicz, Katowice 2011, s. 9 – 35.
45) Norbert Rogosz, D. Słapek, Sport i widowiska w świecie antycznym. Kompendium, Kraków – Warszawa 2010, Wydawnictwo Homini, ss. 799, Res Historica, 32, 2011, s. 170 – 179 (publikacja 2012).
46) Norbert Rogosz, Conditions of L. Cornelius Sulla’s Command During the First War with Mithridates VI, the King of Pontus – Sulla’s Conflict with G. Marius, (in:) Lucius Cornelius Sulla. History and Tradition, ed.: D. Słapek, I. Łuć, Lublin 2013, s. 15 – 26 (publikacja w 2014).
47) Norbert Rogosz, T. Ładoń, Wojna sertoriańska (80 – 71 przed Chr.), Oświęcim 2011, ss. 182, Wieki Stare i Nowe, t. 6(11), Katowice 2014, s. 159 – 164.
48) Norbert Rogosz, M. Piegdoń, Krassus. Polityk niespełnionych ambicji, Kraków 2011, ss. 292, Wieki Stare i Nowe, t. 6(11), Katowice 2014, s. 165 – 175.
49) Norbert Rogosz, The Roman Republic and the Parthian Threat of the Eastern Provinces in the Years 53 – 50 B.C., (in:) Rzym antyczny. Polityka i pieniądz (The Ancient Rome. Politics and Money), V, red. W. Kaczanowicz, Katowice 2014, s. 41 – 63.
50) Norbert Rogosz, Obywatelskie cnoty Gnejusza Pompejusza a Republika Rzymska (lata 54 – 52 przed Chrystusem), (w:) W kręgu ikon władzy ludzi oraz idei świata starożytnego, pod kier. W Kaczanowicza, red. A.A. Kluczek, N. Rogosz, A. Bartnik, Katowice 2014, s. 169 – 187 (publikacja 2015).
51) Norbert Rogosz, udział w redagowaniu tomu: W kręgu ikon władzy ludzi oraz idei świata starożytnego, pod kier. W Kaczanowicza, red. A.A. Kluczek, N. Rogosz, A. Bartnik, Katowice 2014, (publikacja 2015)
52) Norbert Rogosz, Przeciwstawne cechy, sprzeczności, kontrowersyjne tezy i zbyt swobodny język – czyli jaki Sulla, taka jego biografia, Wieki Stare i Nowe, t. 8 (13), Katowice 2015, s. 141 – 160 (artykuł recenzyjny).
53) Norbert Rogosz, Kwestia lojalności armii L. Korneliusza Sulli wobec Republiki Rzymskiej w początkowym okresie pierwszej wojny domowej (88 r.), (w:) Armia, systemy obronne i ideologiczno – religijne aspekty wojny w Imperium rzymskim, red. H. Kowalski, P. Madejski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, s. 133 – 154.
54) Norbert Rogosz, Marcus Antonius as the Tribune of the Plebs (49 year BC), (w:) Marcus Antonius. History and Tradition, ed. D. Słapek, I. Łuć, Maria Curie-Skłodowska University Press, Lublin 2016, s. 19 – 34.
55) Norbert Rogosz, Trybunat ludowy Marka Antoniusza (49 rok przed Chr.), Wieki Stare i Nowe, t. 10 (15), Katowice 2016, s. 9 – 34.
56) Norbert Rogosz, Nie wszystko złoto co się świeci, Wieki Stare i Nowe, t. 11 (16), Katowice 2016, s. 137 – 160. (publikacja 2017)
57) Norbert Rogosz, Wokół datacji kwestury G. Juliusza Cezara, (w:) Florilegium. Studia ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Krawczukowi z okazji dziewięćdziesiątej piątej rocznicy urodzin, red. E. Dąbrowa, T. Grabowski, M. Piegdoń, Kraków 2017, s. 221 – 231.
58) Norbert Rogosz, Zastosowanie przemocy w walkach politycznych w Rzymie w 59 roku przed Chrystusem, (w:) Przemoc w świecie starożytnym. Źródła – struktura – interpretacje, red. I. Łuć, D. Słapek, Lublin 2017, s. 223 – 237.
59) Norbert Rogosz, Gajusz Juliusz Cezar a kwestia obywatelstwa rzymskiego mieszkańców kolonii latyńskich w Galii Przedalpejskiej. Początki, (w:) W kręgu antycznych politei. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Janowi Ilukowi, red. W. Gajewski, I. Milewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017, s. 340-352.
60) Norbert Rogosz, Gn. Pompejusz a optymaci (52 rok przed Chrystusem), (w:) Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gnejusz Pompejusz Wielki (106 – 48 przed Chrystusem), red. N. Rogosz, Katowice 2018, s. 89 – 116.
61) Norbert Rogosz, redakcja tomu, Wstęp (w:) Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gnejusz Pompejusz Wielki (106 – 48 przed Chrystusem), red. N. Rogosz, Katowice 2018, s. 7 – 10.